Destan Nedir toplumu derinden etkileyen olayların (savaş, kahramanlık, göç) olağanüstü şekilde anlatılmasıdır. Sözlü edebiyat ürünüdür. Doğal Destan ve yapma Destan Nedir sorusu olarak destanı ikiye ayrılmıştır. Destan dönemleri, destan özellikleri ve türlerini isterseniz Edebiyasa.com farklıyla açıklayalım..

Doğal destan nedir ve yapma destanın özellikleri:

• Doğal destan çok eski dönemlerde oluşmuştur. Yapma destan daha yakın dönemi kapsar.
• Doğal destan yazının olmadığı dönemlere dayanır, sözlü edebiyat ürünüdür. Yapma destan yazılı edebiyatın bir ürünüdür.
• Doğal destan anonimdir. Yapma destanın şairi vardır.

Doğal ve yapay ( yapma ) destanın farklarını sizlere aktardık. Yabancı devletlere ait önemli ” doğal destan ” açıklayalım.

Yabancı Devletlere Ait Önemli ” Doğal ” Destanlar

• Alman: Nibelingen Destanı
• Rus: İgor Destanı
• Yunan: İlyada Destanı, Odessa Destanı
• Fin: Kalevala Destanı
• Hint: Ramayana Destanı, Mahabbarata Destanı
• Japon: Şinto Destanı
• İngiliz: Boewolff Destanı
• Fransız: Chanson de Roeland Destanı
• İspanyol: La Cid Destanı
• İran: Şehname Destanı
• Sümer: Gılgamış Destanı

Yapay ( Yapma ) Destanlar Örnekleri

• Üç Şehitler Destanı – Fazıl Hüsnü Dağlarca
• Kurtuluş Savaşı Destanı (Kuvay-ı Milliye Destanı) – Nazım Hikmet Ran
• Çanakkale Destanı – Mehmet Akif Ersoy
• Genç Osman Destanı – Kayıkçı Kul Mustafa
• Kurtarılmış Kudüs Destanı – TASSO
• Kaybolmuş Cennet Destanı – Nilton
• İlahi Komedya Destanı – Dante

Doğal Destanın Oluşum Aşamalar

1- Çekirdekleme

Toplumu derinden etkileyen bir olay olacak. Ve bu olay bir kahraman tarafından ortadan kaldırılacak.

2- Oluşum – Yayılma

Olayın yayılma aşamasıdır. Halk, kendinden bir şeyler ekleyerek bölüm bölüm farklı coğrafyalarda anlatılır. Bu sayede anonim bir geçişe boyut kazandırmışlardır.

3- Derleme – Toplama

Halk arasında anlatılan bu olaylar usta bir şair tarafından bir araya getirilecek.

Bu yazımıza ” Mesnevi nedir? Türk Edebiyatında Mesneviler ” göz atabilirsiniz..

Türk Doğal Destanları

İslamiyet’ten Önce Türk Destanlar

• Altay Türklerine Ait Destanlar; Yaradılış Destanı – Maaday Kara Destanı – Ural Batr Destanı
• İskit/Sakalara Ait Destanlar : Alp Er Tunga Destanı – Şu Destanı
• Hunlara Ait Destanlar : Oğuz Kağan Destanı
• Köktürklere Ait Destanlar : Ergenekon Destanı – Bozkurt Destanı
• Bozkurt Destanı : Türeyiş Destanı – Göç Destanı

 

İslamiyet’ten Sonra Türk Destanlar

• Satuk Buğra Han Destanı (Karahanlılar)
• Battal Gazi Destanı (Selçuklu – Osmanlı)
• Danişment Gazi Destanı (Selçuklu – Osmanlı)
• Manas Destanı (Kırgızlar)
• Timur Destanı (Altınordu)
• Edige Destanı (Altınordu)
• Cengiz Han Destanı (Moğol)

Dede Korkut ( Korkut Ata ) Kimdir? sorusuna bu makalemizde cevapladık. Göz atabilirsiniz.

Türk Destanlarındaki Tipler

• İslamiyet’ten önce Alp – Sonra Alperen
• Bilge Devlet Adamı
• Kadın
• At Battal Gazi’nin atı: Aşkar Manas’ın atı: Ak Kula Köroğlu’nun atı: Kırat

Türk Destanlarında Motifler

• Bozkurt / Gök Börü
• Kutsal Işık
• Kutsal Dağlar
• Kutsal Mağara
• Düş (Rüya)
• Kırklar (40 Sayısı)
• Kutsal Ağaç
• At
• Ok ve yay
• Demir
• Pir (İ.S)
• Hızır (İ.S)