Divan Edebiyatı Ve Halk Edebiyatı Farkları

Türk edebiyatının İslamiyet etkisiyle beraber Halk Edebiyatı ve Divan Edebiyatı gibi iki ana kola ayrılmıştır. Divan ve Halk edebiyatı, şekil ve içerik olarak birbirinden farklı olsa da birbirlerinden etkilendiği zamanlar bile olmuştur. Divan Edebiyatı ve Halk Edebiyatı karşılaştırması yapmak istersek şu şekilde cevap sunabiliriz.

Divan Edebiyatının Genel Özellikleri

Türk topluluğun İslamiyet dinini benimsemesinin ardından ortaya çıkan yazılır bir edebiyat türüdür. Bu edebiyat türünün Arap ve Fars edebiyatının yolundan gitmiştir. Bu yol ile birlikte Türkçemize yüzlerce Arapça ve Farsça kelimeler dâhil olmuştur. Anlatım biçimleri de etkilenmiştir. Divan edebiyatı ismini nerden almıştır gibi sorulara şu şekilde cevap verebiliriz. Şairler şiirlerini divan adı verilen el yazmasında topladığı, yazdığı için bu dönemin ismi oradan gelmektedir.

• Nazım birimi olarak genellikle beyit ve cümleyi beyitle tamamlama olarak yapılmıştır.
• Beyit, cümlenin egemenidir. Mottosuyla ilerlemişlerdir.
• Nazım ölçüsü olarak “ aruz “ kullanmışlardır.
• Şiirlerinde zengin ve tam “ uyak “ kullanılmıştır.
• Şiirlerin konuyla ilgili başlıkları olmadığı için “ nazım “ biçimiyle isimlendirilmiştirler.
• Klişe edebiyatı olarak bilinir. Osmanlı medrese kültürü hakkimdir.
• İçerikler saray ve çevresine göre yazılmıştır.
• Sanat yapmak amaç haline gelmiştir.
• Dinin etkisiyle bir şekle kavuşmuştur.
• Aşk, sevgi, içki, din gibi konular ağır işlenmiştir.
• 13. Yüzyılların başında gelişmeye başlamış, 16. Ve 17. Yüzyıllarında en üst ( olgun ) dönemini yaşamıştır. 19. Yüzyılların sonuna kadar ilerleyişi devam etmiştir.

Halk Edebiyatının Genel Özellikleri

Halk Edebiyatı, sözlü edebiyatın babasıdır diye bir rivayeti vardır. Halkın sözlü eserlerinden oluşmaktadır. Dil, biçim gibi konular duyarlıklar bakımından halka bağlıdır. Türklerin Anadolu’ya geldikten sonraki yıllarda iyice kullanımı artmıştır. Arapça ve Farsçayı oldukça iyi bilen aydınların oluşturduğu bir türdür. Halk edebiyatının diğer adı olarak “ Yüksek Zümre Edebiyatı “ olarak adlandırılmaktadır. Divan ile Halk Edebiyatının aslında şu şekilde kıyaslayabiliriz. Anadolu’ya göç edenler Halk edebiyatı, göç etmeyenler ise divan diyebiliriz.

• Halk edebiyatında ürünler yazılı değildir. Müzik eşliğinde konuşarak, sözlü olarak oluşur.
• Şiir egemen türdür.
• Şiirlerde başlık yoktur, biçimiyle isimlendirilmiştir.
• Nazım birimi dörtlüktür.
• Nazım birimi dörtlük olmasına rağmen asıl ölçü “ hece “ ölçüsüdür.
• Şiirlerde en çok yarım uyak kullanılmıştır.
• Günlük konuşmaya yakındır.
• Saz ( müzik aleti ) eşliğinde söylenir. Şiir söyleyen âşıklar, şiirleri için plan yapmazlar. Anlık olarak gelişir.
• Plansız, hazırlıksız söylendiği için şiirler yarım ve redif kullanılır.
• 18. Yüzyıldan itibariyle Halk şairleri, Divan şairlerinden etkilenerek belirli aruz kalıplarıyla şiirler yazmayı denemiştirler.

Divan Edebiyatı ve Halk Edebiyatı Karşılaştırması

• Divan edebiyatı yazılı, Halk edebiyatı ise sözlü eserlerdir.
• Divan edebiyatında aruz, Halk edebiyatında hece ölçüsü kullanılmıştır.
• Divan edebiyatında nazım birimi beyit, Halk edebiyatında ise dörtlük.
• Divan edebiyatında tam ve zengin uyak kullanılırken, Halk edebiyatında ise yarım uyak kullanılırmıştır.
• Divanda medrese eğitimli şairler, Halkta ise usta çırak geleneklilerine göre yetiştirilmiş kişilerdir.
• Divanda saray ve çevresi söz edilir, Halkta ise halkın sorunları, yiğitlik gibi konular işlenir.

Bu konulara göz at

Türk Edebiyatının Dönemleri Nelerdir?

Edebiyatta İlk Sözlükler Nelerdir?

Dede Korkut Kimdir?