Edebiyat Akımları Nasıl Ortaya Çıkmıştır

Edebiyat akımlarının ortaya çıkışında birçok rol ve faktörler etkili olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır;

• Dönemin dini ve siyasi şartları
• Belli sanat dallarına halkın daha fazla rağbet göstermesi
• Toplumun ve halkın o edebi akım ile beklentileri
• Dönemin kendisine özgü genel kültür, felsefe ve düşünme biçimleri
• Halkın çok sevdiği bir yazar ya da dönemin edebi sözcülerine olan ilgisi ve ortak paydada buluşabilmeleri
• Sürekli değişime gidilmesi ve eski yöntemlerin sıradanlaşması.

 Bu ve bunun gibi halkın ön gördüğü yatkınlığa sahip düşünme ve düşünce akımlarının edebi akımlarda ortak bir paydada bulunması ile edebiyat akımlarını oluşturmuştur.

 Başlıca edebiyat akımlarına örnek verecek olursak;

 Hümanizm

 Hümanizm, her şeyden önce insana verilen değer esas alınır. Tanrı doğanın ve tabiatın yaratıcısı fikrine bağlı bir düşünce sistemidir ve bu akımın önde gelen temsilcisi Dante’dir.

Edebiyasa ailesi olarak hümanizm gerektiği değerini görmediğini düşünüyoruz! Peki ya siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda belirtebilirsiniz.

 Sürrealizm

 Sürrealizm, kelime anlamı olarak gerçek üstücülük de denilebilir. Düşünme ve davranış biçimi olarak rüya ve bilinçaltı esasına dayanır ve sürrealistler bu konuda Sigmund Freud’u örnek alırlar. Akıl ve mantıktan ziyade içgüdü ve hislere değer verilir.

 Sembolizm

 Sembolizm, nesnelerin olduğu gibi değil de değiştirilerek anlatma biçimi esas alınır. Özellikle şiirde üzüntü, ay ışığı, gün batımı gibi belli belirsiz olan varlıklarla görüntüyü yansıtırlar. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Ahmet Haşim, Cahit Sıtkı Tarancı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’dır.

 Parnasizm

 Parnasizm, şiirde her şeyden önce gerçeklikle anlatılmaya önem verilmiş bir anlayış ve edebiyat ilkesidir. Genellikle doğal güzelliğe ve dış güzelliğe büyük önem verilir. Her şeyin dış güzelliği ile aktarıldığı bir edebiyat akımıdır ve kafiye ile ahenge büyük önem verilir. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Yahya Kemal Beyatlı, Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’dir.

 Klasizm

Klasizm, Fransa’da ortaya çıkmış bir edebiyat akımıdır. Parnasizmin tersine burada insanın tabiatına ve iç dünyasına odaklanan bir edebiyat akımıdır. Konudan ziyade o konuyu işleyiş biçimi esas alınır. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Şinasi ve Ahmet Vefik Paşa’dır.

 Romantizm

 Romantizm, edebiyat akımı ise Klasisizme tepki olarak yine Fransa’da ortaya çıkmıştır. Akıldan önce kişinin duygu ve düşünceleri esas alınır. Çevreyi ve kişiyi gözleme önem verilir ve odağında genellikle tabiat vardır. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Namık Kemal, Ahmet Mithat efendi, Abdulhak Hamit Tarhan ve Recaizade Mahmut Ekrem’dir.

 Realizm

 Bu edebiyat akımı ise yukarıda belirttiğimiz Romantizme tepki olarak Fransa’da doğmuştur. Kişinin iç dünyasını etkileyen, karakter yapısını anlatan, ortam ve çevrenin tanıtılmasına önem verilmiş bir edebiyat akımıdır. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Samipaşazade Sezai, Halid Ziya Uşaklıgil, Ömer Seyfettin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halit Karay, Recaizade Mahmut ekrem, Reşat Nuri Güntekin ve Halide Edip Adıvar’dır.

 Natüralizm

 Her şeyden önce doğallık ön plandadır. Özellikle romanlarda kişinin portresi ince ayrıntılarına kadar işlenme esasına dayanır. Yazar eserindeki her şeyi herkesin dilini anlayabileceği şekilde tüm doğallığı ve sadeliği ile anlatır. Türk edebiyatındaki temsilcileri; Hüseyin Rahmi Gürpınar, Nabizade Nazım ve Beşir Fuat’tır.