Hiciv Yazmayacağı Sözünü Tutmadığı İçin Öldürülen Şair Kimdir?

Padişah, hiciv yazmayacağına dair söz vermesine rağmen sözünde duramayan şairin idam ettirmiştir. hiciv örnekleri yüzünden Nefi, 1635 yılında, Çavuşbaşı Boynu Eğri tarafından 26 Ocak 1635 tarihinde, hicivci dili yüzünden, sarayın odunluğunda kementle boğulmuştur..

Osmanlı İmparatorluğu hiciv hüküm sürdüğü yaklaşık atlı yüzyılda dünya kültürel mirasına birçok tarihi yapı bıraktığı gibi döneminde de birçok şair yetiştirmiş, padişahlar dahi çeşitli çeşitli mahlaslar ile birçok şiirler kaleme almışlardır. Nefi idam edilmiştir.

Örnek bir bilgi vermek gerekirse Kanuni Sultan Süleyman’ın şiirlerinde kullandığı ‘Muhibbi’ takma adı en bilinen mahlas olarak nitelendirilebilir. Ancak bir şair vardır ki gerek sivri dilini güçlü kalemi ile birleştirip yazdığı kasideler gerek ise yazım üslubu olarak kullandığı bir sanat olan ‘hiciv’ ile eleştirel dil kullanması, yaşadığı dönem içerisinde gördüğü tüm olumsuzlukları ısrarla hicvetmesinden dolayı idam edilerek hayatına son verilmiştir

 Kimdir bu Şair Nefi?

 Genel kültür ağırlıklı edebi temalı sohbetlerde sıkça bahsi geçen Asıl adı Ömer olan Nef’i 1572 yılında başka bir deyişle Osmanlı Devleti’ nin duraklama dönemi başlarında yani 2.Selim’in tahtta olduğu, iç karışıklıkların, devlet içinde yolsuzluk, adam kayırma, nepotizmin yayılmaya başladığı, reayanın içinde asayiş sıkıntılarının olduğu bir dönemde Erzurum ilinde dünyaya gelmiştir.

Anadolu’da dünyaya gelmesine rağmen babası Mehmet Bey’in bürokrat olması dönemde çok sık padişah değişikliği olmasından dolayı bozuk devlet nizamını yazdığı kasideler ile hicvetmeye çalışmıştır Nef’inin Şiir ile Tanışması? Nef’inin şiir ile tanışmasının altında hayatında yaşadığı travmatik bir olayın etkisi olduğu tarih ve sanat araştırmacıları tarafından defaatle lanse edilir.

Bu yazımıza göz at! İkinci Yeni Akımı Nedir?

Babası Mehmet Bey’in bürokrat olması dolayısıyla Erzurum’dan Kırım’a tayin edilir. Babası sadece kendisi Kırım’a gider. Nef’i ve ailesi zor şartlar altında yaşarken babasının sefa içinde yaşıyor olması oldukça zoruna giden Nef’i, bu yaşadığı zorlukları sürekli kaleme alarak babasını eleştirel nitelikle yazılar yazarak hiciv sanatı ile doğrudan tanışmış oldu.

 Nefi nin Payitahta Gelişi

 İlk başlarda ‘zarar’ anlamına gelen ‘Darri’ mahlasını kullanan Nef’i daha sonrasında yazdığı kasideleri fark eden Erzurum Deftardarı Mehmet Ali Paşa tarafından ‘yararlı’ anlamına gelen ‘ Nef’i’ mahlasını vermiştir. Daha sonrasında İstanbul’a tayin olan Mehmet Ali Paşa, Nef’i de yanında götürmüştür.

Payitahta da hiciv temalı kasidelerine hız veren Nef’i özellikle o dönemin bürokratlarını, askerlerini, hatta üstü kapalı bile olsa padişahı dahi hicvetmiştir. Kasideleri hicvedilen kişiler tarafından dahi takdirle karşılanan Nef’i Sultan 1. Ahmet tarafından bürokrasinin içinden devlet hizmetine dahil edilmiştir. Lakin payitahta hatırı sayılır konuma ise Sultan 4. Murat zamanında ulaşmıştır.

 Hicv Üstadının Acı Sonu

 Sultan 4. Murat zamanında şöhretinin zirvesine ulaşan Nef’i, gerek bürokratların nepotizm politikasını gerek ise kadıların aldığı rüşvetleri kasidelerine konu etmiştir. Dönemde bozulan nizamı tekrardan tesis etmek üzere sert tedbirler alan Sultan 4. Murat, Nef’i nin kasidelerinden reayanın ahvalini öğrenir ve sorunun kaynağı bürokratlara gerekli soruşturmayı açar hatta idam ettirirdi.

Nef’inin kasidelerinden dolayı ahali içerisinde itibarı zedelenen üst düzey bürokratlar Nef’i ye karşı Sultan 4.Murat’ı sürekli doldurma amacıyla çalışmalar yaptılar. Başlarda padişahlar bu çalışmalara kulak asmadı. Nef’i ise padişahın kendisine olan güveninden kuvvet alarak hicv dilini daha da ağırlaştırdı hatta padişahın en yakınında ki isim olan Silahtar Mustafa’ yı dahi hicveder olması üzerine Silahtar ağa padişaha giderek saltanat sahibi hünkar hakkında da ağza alınmayacak sözler ile şiirler yazdığından bahisle padişahı dolduruşa getirmiştir. Sultan 4. Murat bunun üzerine ahali nazarında kendi itibarını dolayısı ile devletin otoritesinin sarsılacağı düşünmesi ve daha evvelinden hicv yazmayacağına dair söz veren Nef’iyi saraya davet etmiş, Nef’i ise her zamanki gibi saraya gelmiş, ancak padişah ile görüşemeden 27 Ocak 1635 yılında cellatların elinde can vermiştir.

 

Bu yazılarımıza göz at

Mesnevi nedir?

Destan nedir?

Tanzimat Dönemi özellikleri ve sanatçıları